بی شک یکی از ماندگارترین و رساترین و اثرگذارترین فریادهای روشنفکری و نواندیشی دینی در دهه های ۴۰ و ۵۰ و در اوج گرایشات نخبگان و اندیشمندان جامعه ایرانی به مارکسیسم و ماتریالیسم و ناسیونالیسم ضد اسلامی و دیگر ایسم ها(!)، فریاد روشنگرانه و متعهدانه و از سر درد و اخلاص دکتر شریعتی بود. مردی که در دامان پدری دانشمند و فرزانه و بیدار چون استاد محمد تقی شریعتی بالید و رشد کرد و آموخت. تلمذ نزد چنین استادی و شاگردی چنین مکتبی از او در عین نوجوانی و جوانی، انسانی آگاه و فرهیخته ساخت بنحوی که بقول خودش در کلاسهای درس دبستان و دبیرستان حتی از معلمان خود نیز بمراتب جلوتر بود!
شریعتی با آنکه بعدها برای ادامه تحصیل به سوربن فرانسه رفت و در بطن اندیشه های جامعه شناسی غربی و متجددانه و بروز و در محفل بزرگان و اکابر روزگار خود قرار گرفت، ولی بهیچ وجه دلمشغولی های مذهبی خود را از یاد نبرد و درگیر ایسم ها و غرق در مکتبهای جامعه شناسی مدرن آن محیط نشد بلکه حتی از این بستر و فضای بسیار مناسب ایجاد شده در آنجا برای نیل به آرمان ها و اهداف خود سود برد و هر آنچه نیازمندش بود آموخت و بعدها در جای جای نوشته ها و آثارش بکار بست. شریعتی در این سالها آن مایه های مذهبی خود را حفظ کرد.
در سالهایی که گرایش به مکتبهای نوین غربی در بین دانشجویان و نخبگان جامعه بسیار فراگیر بود و صحبت از دین و مذهب بعضاْ موجب تعجب و تمسخر محافل علمی و دانشگاهی بود و مباحث دینی و مذهبی عموماْ در مجالس و مراسم محدود و سنتی ارائه می گردیدُ شریعتی با شجاعت و صراحت تمام این بحث ها را به دانشگاهها کشاند و دغدغه دین و نیاز به مذهب و پیشوایان و الگوهای مذهبی را با زبان رسا و شیوا و امروزین و بدور از زد و بندهای معمول مبلغ های رسمی مذهبی زمان خود فر یاد زد. فریادی که در تن صدایش درد و رنج ناشی از ناآگاهیها و کج فهمیها موج می زد.
دغدغه اصلی شریعتی پالایش دین از خرافات و باورهای سنتی و واپس گرایانه بجا مانده از گذشته بود که خاصیت آنها بی اثر کردن و به انزواکشاندن روح واقعی و بیدارکننده مذهب در جامعه بود. مذهبی که شریعتی به او معتقد بود مذهب منفعل و منزوی در کنج مسجد و خانقاه نبود بلکه مکتبی بود مسئول و متعهد در قبال جامعه و سرنوشت افراد آن. شریعتی با زنده کردن نام اصحاب فراموش شده ای چون ابوذرُ سعی در بیدار کردن روحیه مسئولیت پذیری و اعتراض و جوش و خروش افراد جامعه در مقابل مثلث شوم زر و زور و تزویری داشت که در اجتماع آنروزش از همیشه هویداتر بود.هنر شریعتی بیان دردها و نگرانیها و ترسهای خود از پوسیده شدن و از درون مضمحل و بی اثر شده مذهب به سبب بدعتها و اعتقادات تخدیر کننده ای بود که آشکارا در آن رسوخ کرده بود و بعقیده خود در این راه هیچگاه حقیقت را قربانی مصلحت نمی کرد. حملات تند و بی محابای شریعتی به سنتهای رایج و خرافه آمیز و عوامانه مذهبی موجی جدید از اندیشه دینی و در مقابل هم موج فزاینده ای از کدورتها و اعتراض های محافل مذهبی علیه او در جامعه برانگیخت. که رفته رفته موجبات کینه و عداوت افراطیون مذهبی(که به تکفیر و تهمت و تهدید انجامید) و بعضاْ برخی نواندیشان دینی(که بعدها به طرد او و آثارش منجر شد) را بهمراه داشت.
بهر روی نقش تفکرات انقلابی و تهییج کننده شریعتی در آگاهی بخشیدن به دانشجویان بعنوان بدنه فعال و حیاتی و اثرگذار جامعه در جریان انقلاب بر کسی پوشیده نیست.
امروز اما با تغییر مقتضیات زمان و تغییر جایگاه مذهب در جامعه قطعاْ شیوه تحلیل و تحقیق آثار شریعتی با دوران او متفاوت است. تلقی از نقش کنونی مذهب و نوع آسیبها و نقش ها و تکلیفهای آن با مذهبی که همواره در طول تاریخ در متن جامعه و در تقابل با حکومت زمانه و معترض به وضع موجود بوده یقیناْ متفاوت است.
سلام
ازاینکه به یادش دست به قلم شدی دست مریزاد.
با سپاس
قلم بیسار خوبی داری خیلی خوبه
اما آقای موسی عزیز
با این قلم خوب بیا یک کم هم درددل آن مردم مهربان شهرمان را بنویس که درگیر چه مسائلی هستند.
برای شریعتی هستند افرادی که بنویسند اما مردم شهرما کسی را ندارند که دردهای انها رابازگو نماید.
ممنونم از اظهار لطفت.
چشم حتماْ. اگه قابل باشیم و در حد توان اندکمان . و امیدوارم رامسری هایی که فریادشان رساتر است هم برای مردم شهرشان انرژی هر چند اندک صرف کنند!
سلام
نمی دونم دنبال چه واژه ای بودم که گوگل من رو به وبلاگ شما رسوند .
خیلی خوشحالم با یکی دیگه از دوستانم که همراه و هم هدف من است آشنا شدم .
موفق
پیروز
و پایدار باشید .
سلام
از اینکه سر زدی ممنونم.
موفق باشید.
سلام
با مطلبی در خصوص بنزین بروزم
افزایش قیمت بنزین آری یا نه ؟
سهمیه ی بندی بنزین خوب است یا بد ؟
اعلام سهمیه بندی بنزین در بازه ی زمانی ۴ ساعته خوب بود یا نه ؟
میزان سهمیه بندی بنزین مناسب است یا باید افزایش یابد ؟
ممنون می شوم سر بزنید ، بخوانید و نظر دهید.
با سپاس.
مهدی حلاجیان
سلام
ممنونم از لطف شما. حتماْ
پیروز باشید